- таң алды суы
- предрассве́тная роса́ (якобы обладающая чудесными целительными свойствами); на заре́;
Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
сыз — I … 2. ауыс. Тездетіп кетіп қалу, тартып отыру. Жұматай қорс етіп теріс айналып кетеді. Атына мініп, еліне с ы з а д ы (Б.Майлин, Таңд., 179). Өмәй ау! Өзің төренің алдына түсіп алып, с ы з ы п бара жатыр едің ғой (Қ.Исабаев, Серт, 24). II ет.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жаурау — (Шымк.: Қызылқ., Сайр.; Алм.: Нар., Кег., Шел., Іле, Жам.; Жамб.: Шу, Мер., Луг., Қорд.; Орал: Чап., Жымп.; Ақт., Қараб.; Түрікм., Красн.) тоңу, мұздау. Жолаушы кешегі суықта ж а у р а п, жылы киім сатып алды (Шымк., Қызылқ.). Тегі күн суық па ж… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жемтүсу — зат. Жылқы тұяғының іріңсіз қабынуы. Бұл жылқыда ғана болады. Көбінесе екі алдыңғы не екі артқы тұяғына, кейде төрт тұяғына жем түседі. Алдыңғы тұяғы ауырса жүрелеп көсіледі, артқы тұяғы ауырса бүрісіп, аяғын бауырына тартады. Ауру жылқы басын,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
таңқы — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Жеб., Ашх., Тедж., Таш.; Орал) аз, тапшы. Суы малға жептейтін суы т а ң қ ы құдықтар (Түрікм., Тедж.). Түс кезіне жақындай бергенде бір т а ң қ ы ғ а кезігіп, аттарымызды суарып алдық (Түрікм., Красн.) 2 (Алм., Кег.)… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тосап — 1 (Қ орда: Арал, Қарм., Сыр., Шиелі) теңіздің жағаға шығарып тастаған шөп шаламы, су бетіндегі шөптің қалдығы, қоқымы, қамыс шірігі. Мына шелектегі су т о с а п т ы екен Қ орда., Арал). Теңіздің жағаға шығарып тастаған т о с а б ы н тыңайтқыш… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тас — I Тас барақ. Тастан қалап, араларын лаймен байланыстырып жасалған барақ (үй). Құтлық қаған Бөрілі таудың отын суы мол, күнқақты қойнауының бірінен т а с б а р а қ салдырып, қаған ордасы мен өзінің қосшыларын, қызметшілерін сонда қоныстандырған… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тал — I … 2. Талдан істелген, талдан жасалған. Ол қабығын аршыған т а л таяғына сүйеніп, сатымен көтерілді (З.Шашкин, Тоқаш Бокин, 16). Ол жылқышы баланың алдынан шықты да, оның қолындағы солқылдақ ұзын т а л құрықты алды (С.Бақбергенов, Қайран шешем,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қорғаныштық қару-жарақ — (Защитное вооружение) ұрыс кезіндегі қорғаныштық құралдар. Оқатар қару кең қолданғанға дейін Қ.қ ж., негізінен, лақтыратын және суық қарудан қорғану үшін қолданылды. Оған жататындар: бас киімдер (дулыға, ерихонка, жез телпек); дене сауыт сайманы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ауыз үй — зат. сөйл. Сырттан кіріп келгендегі алғашқы бөлме. Қазақ құрылысшылары үй салғанда оны ең алдымен жоспарлап, бөліп алады. Бұл үшін арқан керіп, кірпішті соның бойымен қалайды. Бөлмелердің аз көптігі әрбір шаруаның қабілетіне, мүмкіндігіне қарай… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ақырзаман — (Монғ.) өте, тым, аса. А қ ы рз а м а н суық екен, аяғым қатып қалды (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
амал — 1 1. (Қ орда: Сыр., Жал.) ауа райының салқындауы. Күндегіден бүгін күн а м а л екен, балам Қ орда., Сыр.). [Қырғызша амал жылдың алғашқы айы (22 наурыз – 21 сәуір аралығы, араб тілінен ауысқан сөз) (К. Юд., КРС, 55)]. 2. (Рес., Омбы) күннің… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі